| ชื่อรายงานการวิจัย : | กระบวนการสร้างและการใช้องค์ความรู้ของปราชญ์ท้องถิ่นในจังหวัดแพร่ The Process of ereation and using the body of knowledge of Local Scholars in phrae province. |
| ผู้วิจัย : | ผศ.นวัชโรจน์ อินเต็ม, พระมหาฐิติพงษ์ วรทสฺสี, นายเสริมศิลป์ สุภเมธีสกุล, นายกริช อินเต็ม และ นางวลัยพรรณ อินเต็ม |
| หน่วยงาน : | มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตแพร่ |
| ปีงบประมาณ : | ๒๕๕๘ |
| ทุนอุดหนุนการวิจัย : | มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย |
บทคัดย่อ การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ ๑. เพื่อศึกษาชีวิตและผลงานปราชญ์ท้องถิ่นในจังหวัดแพร่ ๒. เพื่อศึกษากระบวนการสร้างและการใช้องค์ความรู้ของปราชญ์ท้องถิ่นในจังหวัดแพร่ และ ๓. เพื่อวิเคราะห์ผลงานปราชญ์ท้องถิ่นกับการส่งเสริมวัฒนธรรมจังหวัดแพร่ดำเนินการโดยวิจัยเชิง คุณภาพ โดยการสัมภาษณ์ผลการวิจัยปราชญ์ท้องถิ่น ในจังหวัดแพร่ จำนวน ๒๐ รูป/คน พบว่า ๑. การศึกษาชีวิตและผลงานปราชญ์ท้องถิ่นจังหวัดแพร่ พบว่า ๑.๑ ชีวิตของปราชญ์ท้องถิ่นส่วนใหญ่มีความใกล้ชิดพระพุทธศาสนาเคยผ่านการ บรรพชาอุปสมบทมาทุกท่านมีวิถีชีวิตที่เกี่ยวข้องกับสังคมวัฒนธรรมเชี่ยวชาญด้านภาษาล้านนา และวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนา ๑.๒ ผลงานปราชญ์ท้องถิ่นส่วนใหญ่มีผลงานด้านวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนา แต่งคัมภีร์เรื่อง มหาวิบาก สะท้อนถึงผลกรรมทางพระพุทธศาสนาและคัมภีร์ สาราการิวิจาสูตร สะท้อนถึงหลักธรรมทางเมตตาและคุณธรรมเป็นเหตุให้อายุยืน ๒. ด้านกระบวนการสร้างและการใช้องค์ความรู้ปราชญ์ท้องถิ่น ในจังหวัดแพร่ พบว่า ๒.๑ การสร้างองค์ความรู้ปราชญ์ท้องถิ่น แต่ละท่านมีความเชี่ยวชาญด้านภาษา ล้านนา และพิธีกรรมที่เกี่ยวข้องกับล้านนา สร้างองค์ความรู้โดยการเขียนธรรมและการแปลอักษร ข่อย การประดิษฐ์ศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น การเสวนากลุ่มของปราชญ์ชาวบ้าน มีถ่ายทอดไปสู่เยาวชน ท้องถิ่นทำเป็นหลักสูตรตำราท้องถิ่น ๒.๒ การใช้องค์ความรู้ปราชญ์ท้องถิ่นถ่ายทอดวิถีชีวิตและวัฒนธรรมล้านนาสู่สังคม ชุมชน โดยผ่านการอบรมและการฝึกฝน ประชาชนและเยาวชน มีการประพฤติร่วมกันด้านประเพณี วัฒนธรรมท้องถิ่น ๓. ผลการวิเคราะห์ผลงานปราชญ์ที่ส่งเสริมวัฒนธรรมท้องถิ่นจังหวัดแพร่ พบว่า ๓.๑ ธรรมเรื่องมหาวิบาก มีอิทธิพลในการทำให้สังคมวัฒนธรรมท้องถิ่นเกิดความ สงบสุขประชาชนมีความละอายต่อบาปทุจริต เกรงกลัวจะได้รับผลของการกระทำความชั่ว สร้างวัฒนธรรมการอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข ๓.๒ ธรรมเรื่อง สารากาวิจาสูตร เป็นธรรมคัมภีร์ที่มุ่งเน้นเรื่องประเพณีการสืบชะตา อันเป็นเหตุให้อายุยืน และยังทำให้เกิดความสามัคคีในชุมชน ในวันประกอบพิธีสืบชะตา เกิดการอยู่ ร่วมกันอย่างสังคมพี่น้อง สร้างความเข้มแข็งแก่ชุมชน